Şok: Boğaz Köprüleri’nden gidiş ve dönüş ücreti alınacak
İstanbul’a son yapılan Yavuz S. S. Köprüsü ile Avrasya Tüneli gidiş ve dönüşte çift taraflı fiyatlanıyor. 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nden de iki tarafı geçiş ücreti alınacak..
Karar gazetesinin ekonomi yazarı İbrahim Kahveli, yapılan zamlarla ilgili AKP’yi çok sert bir dille eleştirdi. Kahveci yazısında isim vermeden Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı da eleştirdi.
İbrahim Kahveci yazısına, 17 Ekim 2016 tarihinde kaleme aldığı yazısıyla başladı. Kahveci eski yazısında, 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında tek kuruş kamu zammı yapılmaması gerektiğini anlattığını anımsatarak, yapılan zamları eleştirdi.
Elektriğe yapılan zam sonrasında 2015’te 3 lira 50 kuruş olan 1. ve 2. köprü fiyatlarının 7 lira olduğunu belirten Kahveci, “Bütün otoyollar ve köprüler gidiş-dönüş olarak fiyatlanıyor” diye yazdı.
Hükümeti eleştirilerine devam eden Karar yazarı Kahveci, isim vermeden “Her konuşmada ‘bu Halka aşığız, Halka hizmet etmeye aşığız’ diyen bir siyasi hareketin Hükümeti büyük zam yapamaz” ifadelerini kullanarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı eleştirdi.
İbrahim Kahveci’nin yazısı şöyle:
“Hükümetin yerinde olsaydım ne yapardım?
Özellikle demokrasi destanı yazan Türk Halkına daha rahat bir yaşam için tüm imkanları seferber ederdim. Mesela, 15 Temmuz sonrası tek kuruş kamu zammı yapmazdım.
Örneğin, akaryakıt vergisini 20 kuruş artırarak toplumunun maliyetini artırmazdım.
Örneğin, doğalgazda dünyada yüzde 60 düşen fiyatları, en az yüzde 25-35 arası indirimle bu Halkın hizmetine sunardım.
Örneğin, doğalgazdaki bu indirim ile elektrik maliyetlerindeki düşüşü de yüzde 10-15 indirimle halkın kahramanlık hikayesine hediye ederdim.
Örneğin, enerji maliyetlerindeki büyük düşüşü sanayiciye de indirim fırsatı olarak verip, genel bir fiyat indirimi kampanyasına dönüştürürdüm.
Örneğin, genel indirim kampanyası ile adete silinecek olan enflasyondan dolayı bankaların faizleri de hızla düşürmesine imkan sağlar ve ucuz kredini kapısını aralardım.”
***
Bu satırları 17 Ekim 2016’da yazmıştım. Hatta bakın daha neler eklemişim o yazıya:
“15 Temmuz hain FETÖ darbe girişimi sonrası ortaya çıkan “Milli Birlik Gücü”nü bu ülke için en büyük güç olarak dile getirdim. Bir demokrasi ve özgürlük gücü olarak, hukuk ve adalet ekseninde yeniden oluşuma imkan sağlar sandım. Ama Cumhurbaşkanı’nın dediği gibi “at izi, it izine karışırken” demokrasi, hukuk ve adalet kredi notlarının kırılmasında da ana neden oldu.”
Bu yazılardan sonra ne oldu?
Doğalgazda ve elektrik fiyatlarında indirim beklerken, elektrikte indirim yerine zam oldu. Ama zam da bir çok iş gibi yeni modaya uygun olarak örtülü gerçekleşti. Kasım-Aralık 2016’da yaşanan elektrik krizi ile 2 milyon 700 bini aşan serbest tüketiciler artık 16-18 kuruştan elektrik alamaz oldu. Onların fiyatları yüzde 20 civarı zamla 20-21 kuruş sınırına yükseldi.
Mesela 15 Temmuz Şehitler köprüsünün geçiş ücreti de 4,75 liradan, yüzde 48 zamla 7,00 liraya yükseltildi. Aynı zam Rahmetli Turgut Özal’ın yaptırdığı Fatih Sultan Mehmet köprüsüne da uygulandı. Oysa her iki köprüden geçiş ücreti 2015 yılında 3,50 liraydı. İki yılda 7,00 liraya yükseldi.
***
Yukarıda alıntı yaptığım 17 Ekim 2016 tarihli yazımın başlığı şuydu: “15 Temmuz Şehitler Köprüsüne Yeni Gişe”
Yazıda şu konu işleniyordu: Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve açılacak Avrasya Tüneli sonrasında İstanbul’dan karşıya geçişlerde fiyatlar uyuşmuyordu. Yavuz S. S. Köprüsüne ve Avrasya Tüneline verilen araç garantileri ile fiyat farkları, Demirel ve Özal’ın yaptırdığı 1. ve 2. köprülere de zammı gerekli kılıyordu.
Zaten o tarihlerde Ulaştırma Bakanı da “emsallere göre 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ila Fatih Sultan Mehmet Köprüsü çok ucuz” diyerek işaret vermişti.
Bu açıklamalar ve fiyat farklarına baktığımda şu sonuca varmıştım: Türk Halkının büyük kahramanlık gösterdiği 15 Temmuz Şehitler köprüsüne, her konuşmada “bu Halka aşığız, Halka hizmet etmeye aşığız” diyen bir siyasi hareketin Hükümeti büyük zam yapamaz. Daha 1 yıl önce 3,50 liradan 4,75 liraya yükselen geçiş ücretini çok fazla yükseltemez. Bu nedenle köprülere ikinci bir gişe ekleyerek, örtülü zam yapılabilir düşüncesindeydim.
Ama yanıldım…
Hükümet 3,50 liraya geçilen 1. ve 2. boğaz köprülerinin geçiş ücretini 2 yılda yüzde 100 artışla 7,00 liraya yükseltecek zammı yaptı.
***
Peki, şimdi durum ne olacak?
Bütün otoyollar ve köprüler gidiş-dönüş olarak fiyatlanıyor. İstanbul’da da son yapılan Yavuz S. S. Köprüsü ila Avrasya Tüneli gidiş ve dönüşte çift taraflı fiyatlanıyor. Ve fiyatlar her iki geçişte de 1. ve 2. köprüye göre iki katın üzerinde.
Her iki geçişte Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli ile özel sektöre araç garantili yaptırıldı. Yani bu yollardan ve köprülerden araç geçmediğinde (veya az geçtiğinde) Hazine’den ödeme yapılıyor.
Ulaştırma Bakanı Sn Ahmet Arslan, 15 Temmuz Şehitler Köprüsünün geçişini de “serbest geçiş” sistemi olarak yenileyeceklerini açıkladı. Yani geçişlerde OGS ve HGS bandı olmayacak.
Sanırım bu yenileme esnasında her iki köprüye de çift taraflı ikinci bir gişe eklenecek. Böylece Boğaz köprülerinden ve alt geçişlerden alınan ücret her iki yönde de ücretlenmiş olacak. Şu anda Avrupa yakasına geçişler Yavuz SS Köprüsünde ve Avrasya Tünelinde ücretli iken, 1. ve 2. boğaz köprülerinde ücretsiz. Çift taraflı ücretlendirme ile bu haksızlıkta kaldırılmış olacak. Git 7,00 lira, dön 7,00 lira olarak yeni köprü fiyatları belirlenmiş olacak.
***