KAÜ rektöründen basın bülteni: “Hayat Pahalılığı”
Kıbrıs Amerikan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Uğur Özgöker, dövizdeki artışın mal ve hizmet piyasalarında ‘‘kartelleşme’’ ve ‘‘tekelleşmenin’’ hayat pahalılığına ve tüketicilerin mağduriyetine etkileri hakkında yazı yazdı.
“Hayat Pahalılığı” hakkında yazılan yazı şu şekilde:
“Dünyada ilk Rekabet Kanunu (Anti-Trust) 1989’da Kanada’da bir yıl sonra da 1890’da Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) çıkartılmıştır. Petrol Tröst (Monopol-Tekel) ve kartellerinin aralarında anlaşarak sadece enerji sektörü değil, demiryolu işletmeciliği, posta taşımacılığı, demir-çelik endüstrisi ve toptan gıda piyasası gibi doğrudan bireysel tüketici olan Amerikan vatandaşlarının günlük hayatlarını etkileyen hayati sektörlerde:
1) Üretim miktarı,
2) Toptan ve perakende satış fiyatı,
3) Hammadde ve aramal tedarik zinciri,
4) Satış ve pazarlama-dağıtım zincirlerini kontrol ederek, yeni üreticilerin piyasaya girişlerini önlemek, küçük üreticileri piyasa dışına çıkartmak suretiyle, hem kalitenin artmasını engellemek hem de serbest rekabet ve serbest ticareti engelleyerek kendi ürettikleri ve/veya kontrolleri altında tuttukları mal ve hizmetlerin fiyatlarını çok yüksek belirleyerek tüketicileri kazıkladıkları için, ABD Rekabet Kanunu’nu çıkartarak bu kartel ve tekelleri dağıtmıştır. Böylece hem ABD girişimcileri ve tüketicileri mağduriyetten kurtularak eskisinden daha yüksek kaliteli mal ve hizmetleri çok daha ucuza üretmeye ve satın almaya başlamalarıyla Amerikan halkının refahı artmış hem de ABD’nin rekabet gücü artarak dünyanın en büyük ekonomisi haline gelerek dünya lideri olmuştur. ABD’nin 150 yıl önce yaptığı ekonomideki bu devrimsel karar, aynı şekilde 2. Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa Birliği ve diğer gelişmiş ülkelerde de uygulanmıştır.
Konuyla alakalı açıklamada bulunan Kıbrıs Amerikan Üniversitesi (KAÜ) Rektörü aynı zamanda Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Derneği (TÜRDER) ve Türk Kuzey Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı Prof. Dr. Uğur Özgöker, bu konuda aşağıdaki açıklamayı yapmıştır:
“Mal ve hizmet piyasalarının serbest rekabete açık hale gelmesi ve mal ve hizmetlerin fiyat istikrarının düzene kavuşması için, Rekabet Kurulu’nun bir an önce rekabetin ve tüketicinin korunması ile kanunları uygulamaya gerekli idari para cezalarını kesmeye başlaması gerekir.
Özellikle dövizdeki artışın piyasaları olumsuz etkilediği ve fiyat istikrarsızlığının yoğun yaşandığı böyle bir ortamda tüketici haklarının ve rekabetin korunması çok önemlidir.
Zaten Ticaret Bakanımız Sayın Ruhsar Pekcan da bu konunun altını önemle çizmiştir. Özellikle, ‘‘ticari reklam ve haksız ticari uygulamalar yönetmeliğinde’’ değişiklik yapılarak, “girdi maliyeti ile döviz kuru artışı gibi fiyat değişimlerinden etkilenmemesine rağmen, etkileniyormuş gibi fiyat artışı yapan, tüketiciye sunulan ürünlerin fiyat dengesini bozan uygulamaları aldatıcı ticari uygulamalar kapsamına” dahil edilmesi çok önemlidir.
Yeni yönetmelikle, Reklam Kurulu’nca da denetimler yapılacaktır. Bu yeni dönemde Ticaret Bakanlığı politikalarıyla uyumlu şekilde Rekabet Kurumu, tüketicinin korunması, piyasa gözetimi ve denetimi kurumu ile ürün güvenliği mevzuatlarıyla daha aktif olacaktır. Böylece hem müteşebbisler yani girişimciler hem de bireysel tüketicilerin istismar edilmeleri önlenecek ve Türk halkının “refahı” artacak hem de türk ekonomisi çok daha rekabetçi hale gelerek döviz kurlarının düşmesine ve Türk ekonomisinin büyümesine vesile olacaktır.”