Kıbrıs Amerikan Üniversitesi Rektörü ve TÜRDER Genel Başkanı Prof. Dr. Uğur Özgöker şunları söyledi: Bildiğiniz üzere, 15 Mart, Dünya Evrensel Tüketici Hakları Günüdür. Tüketici haklarının korunması, tüm modern devletlerde anayasa ile güvence altına alınmıştır. Tüketici haklarının korunması, aynı zamanda rekabetin korunması ve haksız rekabet veya tekelleşmeyle karşı tüketicinin korunması anlamına da gelmektedir.

5 Temmuz 1986 yılında BİRLEŞMİŞ MİLLETLER TÜKETİCİ HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ kabul edildi. Bu BEYANNAME’NİN GENEL İLKELERİ’ne baktığımızda;
*    Tüketicilerin sağlık ve güvenliklerine gelecek tehlikelerden korunmaları,
*    Tüketicilerin ekonomik çıkarlarının korunması ve geliştirilmesi,
*   Tüketicilerin bireysel ihtiyaç ve dileklerine göre bilgili seçim yapabilmeleri için yeterli bilgiye ulaşabilmelerin sağlanması,
*    Tüketicilerin eğitimi,
*    Tüketicilerin etkinlikle tazmin edebilmelerinin temini,
*    Tüketici ve diğer ilişkili grup ve örgütleri kurma özgürlüğü ve bu tür örgütlerin kendilerini etkileyen karar alan süreçlerinde görüşlerini belirtmeye fırsat bulmaları. Gibi önemli maddeler vardır.

Bizim Anayasamızda ise bu düzenleme Anayasa’nın 172. Maddesinde vücut bulmuştur.  172. Madde; Devlete “Tüketiciyi Korumak”la ilgili gerekli yasal tedbirleri almak ve tatbik etmek vazifesi vermiştir. Aynı şekilde Anayasa’nın 167. maddesinin amir hükmü gereğince de; devlet, para, kredi, sermaye, mal ve hizmet piyasalarında kartelleşmeyi ve tekelleşmeyi engellemekle yani “Rekabeti Korumak”la yükümlü kılınmıştır.

Bu kapsamda Avrupa Birliği uyum yasaları çerçevesinde, ilk çıkan yasalardan biri 23 Şubat 1995 tarihli 4077 Sayılı Tüketici Kanunu, diğeri ise 7 Aralık 1995’de çıkarılan 4054 Sayılı Rekabet Kurumu Kanunu’dur. Bu iki temel Kanun, AB uyum yasaları çerçevesinde çıkarılmış ve AB sayesinde tüketici haksız rekabet ve tüketici hakları ihlalleri karşısında güvence altına alınmıştır.

Tüketici haklarının korunması ve bu hakların korunmasında haksız rekabetin önlenmesi rekabet ve tüketici kavramını birbirleriyle etkileşim içinde tutmaktadır. Bugün ise 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Kanunu, günün şartlarına göre, düzenlenerek, yeniden çıkarılmıştır. Gerek tüketicinin gerekse rekabetin korunması konusunda çıkarılan yasalar ve yönetmelikler, tüketicinin korunmasına yönelik girişimler olmakla birlikte, halen ciddi sorunlar ve uygulamadan kaynaklanan sıkıntılar yaşanmaktadır.

TÜRDER olarak gerek Türkiye’de, gerekse KKTC’de, tüketici haklarının korunması, haksız rekabet ve tekelleşmeye karşı mücadelemizi vermeye devam edeceğiz.

Prof. Dr. Uğur ÖZGÖKER
Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Derneği Genel Başkanı
Kıbrıs Amerikan Üniversitesi Rektörü